Przejdź do treści
Wczytuję...
Start / Artykuły / Uszkodzony dysk twardy - Przyczyny i objawy /
Przyczyny awarii dysków twardych

Mobilność laptopa nie oznacza, iż można obchodzić się z nim nieostrożnie. Dysk twardy znajdujący się wewnątrz komputera jest niezwykle delikatnym i szczególnie wrażliwym urządzeniem. Wszelkie gwałtowne ruchy, wstrząsy czy uderzenia laptopem podczas jego pracy mogą skutkować uszkodzeniem dysku.

Wszystkie dane znajdujące się w laptopie przechowywane są na twardym dysku. Również tam instalowany jest systemem operacyjnym oraz oprogramowanie wymagane do pracy urządzenia.

Dysk jest rodzajem pamięci nieulotnej – zapisane dane pozostają do momentu ich usunięcia bądź utraty w przypadku awarii. Odzyskanie danych w obu przypadkach związane jest z kosztownymi procesami, dlatego ważne jest aby umiejętnie obchodzić się z dyskiem i nie prowokować sytuacji mogących skończyć się jego awarią. Aby tę konieczność zrozumieć – kilka słów wyjaśnienia dotyczących budowy i działania dysku.

Budowa i działanie dysku twardego

Podstawowymi elementami dysku twardego są talerze i głowice. Talerze wykonane są na ogół z aluminium pokrytego cienką warstwą materiału ferromagnetycznego. Materiał ten odpowiedzialny jest za tworzenie domen magnetycznych układających się w ciągi informacji przechowywanych na dysku. Odczyt i zapis danych odbywa się za pośrednictwem głowic elektromagnetycznych. W czasie spoczynku głowice są zaparkowane blisko osi dysku – w tej pozycji są one unieruchomione i bezpieczne. Podczas pracy głowice unoszą się nad powierzchnią talerzy „pływając” w odległości rzędu mikrometrów. Ich odpowiedni dystans utrzymywany jest dzięki sile aerodynamicznej będącej efektem wirujących z dużą prędkością dysków – tylko w takich warunkach wytworzona zostanie odpowiednia poduszka powietrzna pozwalająca unosić głowice w bezpiecznej odległości. Wszelki fizyczny kontakt głowicy i talerza grozi uszkodzeniem powierzchni obu elementów, awarią dysku i utratą danych. Więcej informacji na temat budowy i działania dysku twardego można znaleźć tutaj.

Wstrząsy, uderzenia

Z pracującym laptopem należy zatem obchodzić się delikatnie. Unikać wstrząsów, uderzeń, gwałtownych ruchów – wszystko to spowodować może zetknięcie powierzchni głowicy i talerza, z zablokowaniem głowic włącznie. Nawet delikatny kontakt nigdy nie pozostaje bez konsekwencji, pozostawia ślad, prowadząc do różnych uszkodzeń. Jeśli takie zdarzenia nie od razu wywołają awarię, często powodują powstanie uszkodzonych sektorów – powtarzające się tego rodzaju sytuacje zwiększają prawdopodobieństwo defektu, jedynie odraczając go czasie.

Transportowany laptop zawsze powinien być wyłączony. Głowice są wtedy zaparkowane, talerze nie obracają się i ryzyko uszkodzenia dysku zminimalizowane.

Bardzo ryzykowne jest używanie laptopa podczas jazdy samochodem czy autobusem, wstrząsy pojazdu są częste, a ryzyko kontaktu głowic i talerzy niezwykle wysokie.

Kurz i pył

Utrzymanie czystości wewnątrz laptopa jest niezwykle istotne. Mechanizmy dysku pracują w warunkach sterylnych i wszelkie pyłki, które mogłyby przeniknąć do wnętrza obudowy są dla dysku zabójcze. Wszelkie próby otwierania dysku poza komorą laminarną (bezpyłową) kończą się zawsze zabrudzeniem talerzy. Nawet niewidoczny gołym okiem pyłek, w kontekście odległości pomiędzy głowicą a platerem, urasta do ogromnych rozmiarów, mogąc spowodować podczas pracy urządzenia cały szereg uszkodzeń związanych z porysowaniem powierzchni talerzy czy defektem głowicy.

Zmęczenie materiału

Do awarii dysku dochodzi często z powodu wyeksploatowania elementów, z których jest on zbudowany lub błędów podczas montażu. Zatarcie łożysk platerów, uszkodzenie silnika, czy wreszcie awarie elektroniki – nie można temu przeciwdziałać. Każdy dysk projektowany jest na bezawaryjna pracę przez określony czas. Po przekroczeniu tego czasu ryzyko wystąpienia awarii   zaczyna wzrastać (11,8% dysków doznaje awarii po 3. latach pracy). Złej jakości materiały użyte do produkcji dysku są w niektórych przypadkach powodem ich awarii także we wczesnym okresie eksploatacji (5,1% dysków w ciągu 18 miesięcy).